Tekst ten jest dla biegaczy, którzy tak jak ja, mają zamiłowanie do liczb, przeliczania tempa, analizowania wykresów, czyli generalnie takich, którzy biegali by znacznie szybciej, gdyby tylko nie siedzieli cały czas przy komputerze. Do dzieła - bierzemy na warsztat rekordy świata i będziemy rozbierać je na czynniki pierwsze oraz porównywać ze swoimi osiągnięciami. Tylko nie wpadajcie w depresję. Uwierzcie mi, nie chcielibyście zapłacić takiej ceny za swoje wyniki, jaką płacą rekordziści świata.

Najpierw trochę wstępu. Najprawdopodobniej nikt kto czyta ten artykuł nie jest w stanie przebiec 1 km w tempie, w którym rekordzista świata przebiegł maraton. No dobra, po cichu mam nadzieję, że ktoś taki czyta. Ale wątpię, czy jest w stanie przebiec maraton w tempie w jakim rekordzista świata biegł przez 100 km. Niestety taka jest prawda, te rekordy to jest kosmos. Mój osobisty najlepszy rezultat na 200 m zrobiłem w tempie 2:40 (32'' na stadionie), czyli dokładnie takim, jak rekordzista świata w biegu ulicznym na 10 km biegł cały wyścig. Jakby tego było mało, rekordzista na tym samym dystansie, ale na stadionie, biegł 25 kółek po 400 m w średnim tempie 2:38. Nawet na setkę tyle nie wyciągam. Jak zaczynałem biegać to jednym z pierwszych osiągnięć, po których wypluwałem płuca, było 10 km poniżej 1 godziny. Rekordzista świata pobiegł w tym czasie półmaraton i jeszcze zdążył złapać oddech przed upływem godziny. Wśród moich znajomych biegaczy dużym respektem cieszą się trójkołamacze maratońscy (tempo 4:15). Jak ktoś zejdzie poniżej 2:45:00 śmiało może aspirować do miana cyborga. Rekordzista świata pobiegł 100 km w dużo szybszym tempie. Dwa maratony pod rząd w 2:37:00 i jeszcze parę kilometrów rozbiegania, wszystko w średnim tempie 3:44. Na koniec, nie mogę się oprzeć porównaniu w biegu nie na dystans ale na czas - biegu 24-godzinnego. Mój trzeci rezultat w maratonie, złamanie 3:20:00 był w tempie tylko o sekundę na kilometr szybszym niż rekordzista świata biegł przez całą dobę, podczas której zaliczył 303,506 km. Na stadionie. Zrobił 758 okrążeń. Kurtyna.

Rekordy świata na bieżni

Najpierw przyjrzyjmy się rekordom świata osiąganym na standardowej bieżni na stadionie lekkoatletycznym. Jedno okrążenie po wewnętrznym torze ma dokładnie 400 m. Bieżnię można podzielić na dwa odcinki proste po 100 m i dwa łuki po 100 m i podział ten ma znaczenie przy dobieraniu dystansu. Na przykład długo zastanawiałem się dlaczego wśród standardowych biegów jest 1500 m, a nie 1600 m, co by było równe dokładnie czterem okrążeniom. Ale biegnąc pełne okrążenia będziemy zawsze albo startować na łuku, albo kończyć na łuku, co nie jest tak widowiskowe jak finisz na prostej. Zawody na 1500 m mogą zaczynać się na prostej i kończyć na prostej.

Pamiętam swoje mega zadowolenie, gdy podczas rytmów (szybkich, krótkich odcinków bieganych na dłuższej przerwie) osiągnąłem po raz pierwszy tempo poniżej 3:00 na kilometr. Niesamowicie było zobaczyć tą dwójkę z przodu na zegarku. Jedynki z przodu prawdopodobnie nigdy nie zobaczę, nawet na 100 m odcinku, bo to wymaga pokonania go w mniej niż 12 sekund. Obecnie 16 sekund to wszystko na co mnie stać i nogi po prostu nie kręcą się szybciej. Nikt jeszcze nie pokonał kilometra z jedynką z przodu, a nawet połowy tego - rekord świata na 500 m to 1:00,08, czyli już dwójka z przodu po pomnożeniu przez 2. Co ciekawe, ja naprawdę czasem biegam rytmy 200 m w tempie 3:30, czyli niemal dwa razy wolniej niż tempo rekordu świata na dwa razy dłuższym dystansie. 

Następnie spójrzmy na rekordy świata w biegach ulicznych lub ultramaratonach. Warto tu zaznaczyć, że dla tych biegów obowiązuje inna konwencja zapisu. Nie piszemy już 10000 m, tylko 10 km, co oznacza, że mamy na myśli wyścig uliczny, a nie na bieżni tartanowej, która daje zawodnikom możliwość osiągnięcia dużo lepszych wyników.

Rekordy świata w biegach ulicznych

Jak widać wśród rekordów świata pojawia się w końcu tempo regeneracyjne. Zwane nawet czasem slowjogging. Niestety to średnie tempo utrzymywane przez Yiannisa Kourosa przez dwie doby pod rząd. Nie miałem w życiu ani jednego epizodu nie spania przez 48 godzin, nie mówiąc o staniu na nogach przez taki czas, a już tym bardziej dobiegnięciu do Ustrzyk Górnych z Warszawy.

Co by było gdyby ...?

Teraz zabawmy się trochę i puśćmy wodze fantazji. Przełóżmy dosłownie, przemnażając dystans przez odpowiedni współczynnik, niektóre z rekordów świata na dystanse 5 km, 10 km, półmaratonu i maratonu. Wiem, że to perwersyjne, ale czy nie zadawaliście sobie nigdy pytania co by było gdyby Usain Bolt przebiegł maraton w tempie swojego rekordu na 100 m? To całkowicie nierealne, nie ma obecnie takich ludzi, którzy mieliby zarówno szybkość jak i wytrzymałość na poziomie rekordów świata. A jeżeli będą... no cóż, to chyba już nie ten gatunek.

Do złamania 2 godzin w maratonie potrzebne jest tempo 2:51 na kilometr. Obecny rekord świata na 25 km wynosi 1:11:18 i został ustanowiony przez Dennisa Kimetto w 2012 roku, właśnie w tym tempie. Osobiście nie miałbym nic przeciwko posiadaniu życiówki 2:51 na 1 km i Wam również tego życzę (poza tymi, którzy mają lepszą oczywiście ;)!

Na koniec proponuję zabawę w porównanie się do rekordzistów świata. Zaczynając bieganie zazwyczaj mamy pierwsze życiówki ponad dwa razy wolniejsze od rekordów świata. Przyzwoity poziom reprezentuje się, gdy stosunek naszych życiówek do rekordów świata wynosi około 1,5. Długa droga jeszcze do rekordu.

Patrząc na tą tabelę, widzę, że im dłuższy dystans, tym gorszy stosunek. Wnioski? Aby lepiej biegać powinienem poprawić wytrzymałość tempową. Prawdopodobnie u większości czytelników będzie podobnie. Wytrzymałośc kształtuje się latami, dużo wolniej niż prędkość. Dlatego też zazwyczaj im dłuższy dystans, tym gorzej. Specjaliści od biegów maratońskich mogą mieć jednak odwrotnie. Dla porównania wpisałem rekordy życiowe Henryka Szosta - najlepszego polskiego maratończyka w historii. Widać, że najbliżej rekordu świata jest w maratonie, a na 5 km jego rezultat jest o 10% gorszy od rekordu świata. 

A jak jest u Was? Proponuję przeliczyć na własny użytek swoje rekordy i przekonać się, na jakim dystansie jesteśmy najlepsi, albo gdzie potrzebujemy więcej popracować. Do obliczenia swoich stosunków do rekordu świata można skorzystać z naszego kalkulatora:

Porównanie z rekordami świata

Źródła:

1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Rekordy_%C5%9Bwiata_w_lekkoatletyce
2. https://en.wikipedia.org/wiki/Ultramarathon
3. http://bieganie.pl/statystyka/index.php?p=showrunner&runner_id=1322