CZYM JEST KASZA?
Kasza to obtaczane i polerowane lub rozdrabniane bielmo ziaren zbóż i nasion pseudozbóż, które zostały poddane obróbce termicznej, oczyszczone, odtłuszczone, a następnie pozbawione niejadalnej łuski, plewki kwiatowej i zarodka. Bogata w białko i węglowodany, wykorzystywana często do produkcji otrębów.
Kasze w zależności od grubości ziarna można podzielić na drobnoziarniste, średnioziarniste i gruboziarniste.
| RODZAJ ZBOŻA, PSEUDOZBOŻA | RODZAJ KASZY |
|---|---|
| gryka | kasza gryczana (prażona, nieprażona) |
| pszenica | kasza manna, kuskus, bulgur |
| jęczmień | kasza jęczmienna (pęczak, perłowa, wiejska) |
| proso | kasza jaglana |
| owies | kasza owsiana |
| orkisz | kasza orkiszowa |
| kukurydza | kasza kukurydziana |
| quinoa (komosa ryżowa) | quinoa |
| amarantus | amarantus |
| ryż | ryż |
CHARAKTERSYKA POSZCZEGÓLNYCH RODZAI KASZ:
1. Kasza gryczana - jest idealnym elementem dań mięsnych i wegetariańskich. Świetne źródło błonnika i białka bezglutenowego ( osoby nietolerujące glutenu spokojnie mogą ją spożywać), co ważne - nie zakwasza organizmu. Watwarzana z nasion gryki zwyczajnej, pseudozboża.
2. Kasza kukurydziana - na bazie kukurydzy wytwarza się kaszę, mąkę, placki, pieczywo, ciasta, piwo, płatki śniadaniowe, olej, chrupki. Kasza powstaje z obłuszczonego i połamanego ziarna kukurydzy i ma postać drobnego grysiku koloru żółtego. Nie zawiera glutenu.
3. Kuskus - wyprodukowany z twardej pszenicy durum, ma barwę jasnożółtą lub ciemnożółtą w wersji razowej, a jeśli powstał z gotowanych i suszonych ziaren kukurydzy - intensywnie żółtą.
4. Bulgur - ma żółtawy kolor i lekko orzechowy posmak, Kaszę otrzymuje się z ziaren twardej pszenicy durum, które poddawane są gotowaniu, suszeniu i mieleniu. Bogata w witaminy, pierwiastki mineralne i inne substancje odżywcze.
5. Quinoa - inaczej komosa ryżowa, to pseudozboże i jednocześnie daleki krewny szpinaku. Zawiera saponiny, które są naturalnym środkiem ochronnym roślin i nadają smak goryczy.
6. Kasza jaglana - wykorzystywana do produkcj jagly, czyli lekko żółtej kaszy, mąki i płatków. Jaglana zawiera kilka razy więcej magnezu, żelaza i witamin z grupy B niż jęczmienna. Pomocna w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Jest lekkostrawna i nie zawiera glutenu.
7. Kasza owsiana - kasza owsiana w porównaniu do płatków ma mniejszy stopień przetworzenia, bogatsza jest w błonnik i składniki mineralne.
8. Kasza orkiszowa - produkt pożywny, lekkostrawny i łatwo przyswajalny. Ten gatunek pszenicy jest mniej wydajny i trudniejszy do uprawy, mimo to ma więcej właściwości prozdrowotnych niż inne zboża.
9. Kasza jęczmienna - obniża poziom cholesterolu, zalecana jest również w diecie cukrzycowej. Osoby chore na celiakię nie mogą jej spożywać, ze względu na zawartość glutenu.
10. Pęczak - najstarsza i najmniej przetworzona kasza jęczmienna. Otrzymywana jest z obłuskanych niepokruszonych ziaren, dzięki czemu zachowuje cenne mikroelementy i makroelementy.
11. Perłowa - inaczej mazurska, otrzymuje się ją z przecięcia pęczaku na drobne, średnie lub grube cząstki, a następnie obtoczeniu i polerowaniu. Pod wływem takiej obróbki, kasza traci nieco na wartości odżywczej.
12. Wiejska - pochodna pęczaku, po pocięciu odmiana ta nie jest poddawana polerowaniu, dzięki czemu bogatsza jest w cenne dla zdrowia składniki.
13. Amarantus - nasiona amarantusa nie zawierają glutenu, dzięki czemu mogą gościć w daniach osób na diecie bezglutenowej. Amarantus zawiera antyoksydanty, tłuszcz (złożony z jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych), białko i aminokwasy siarkowe ( co czyni amarantus jeszcze zdrowszą rośliną).
14. Ryż - mimo, że największymi producentami ryżu na świecie są kraje Azji Południowo-Wschodniej, stanowi on podstawę dla wyżywienia 1/3 ludności świata. Istnieje conajmniej 40 000 odian ryżu, odmiennych kolorem, kształtem, stopniem oczyszczenia, wielkością czy sposobem obróbki. W ryżu nie ma glutenu, dlatego mogą go jeść osoby nietolerujące tego białka. Jest lekkostrawny i wolno trawiony, dzięki czemu dostarcza energii na długi czas (pod warunkiem, że ugotuje się go na półtwardo, ponieważ rozgotowany ryż ma wysoki indeks glikemiczny i mniej składników odżywczych).
PODZIAŁ KASZ NA GLUTENOWE I BEZGLUTENOWE:
| KASZE ZAWIERAJĄCE GLUTEN | KASZE NIEZAWIERAJĄCE GLUTEN |
| kasza manna | kasza gryczana |
| kasza jęczmienna (pęczak, wiejska, perłowa) | kasza jaglana |
| kuskus | kasza owsiana |
| kasza orkiszowa | kasza kukurydziana |
| bulgur | quinoa |
| amarantus | |
| ryż | |
TECHNIKA PRZYGOTOWYWANIA KASZ
Aby prawidłowo ugotować kaszę należy uwzględnić te trzy czynniki:
- zachować odpowiednią ilość wody w stosunku do kaszy
- pilnować odpowiedniej temperatury obróbki cieplnej
- trzymać się określonego czasu przygotowania danej kaszy
Literatura:
- "Kipi Kasza" Paweł Łukasik
Martyna Piątek
Dyskusja