Przegrzanie (hipertermia) to stan, w którym ciało nie jest w stanie samodzielnie walczyć z nadmiarem ciepła kumulującym się wewnątrz organizmu. Wystarczająco sprawny w bardziej sprzyjających warunkach mechanizm pocenia się, który jest głównym narzędziem termoregulacji ciała, staje się nie dość wydolny i dochodzi do stopniowego wzrostu temperatury ciała. Hipertermia nie jest również obca, nam – biegaczom. Warunki atmosferyczne potrafią stanowić wielkie zagrożenie dla sportowca i być przyczyną problemów zdrowotnych.  Najczęściej przegrzanie organizmu ma miejsce w upalne dni. W czasie treningu nasz organizm nie zawsze będzie w stanie walczyć z nadmiarem ciepła poprzez mechanizm pocenia się. Upalne warunki mogą zaburzyć sprawne funkcjonowanie termoregulacji, a organizm zacznie się przegrzewać. Następnym krokiem będzie udar słoneczny, dlatego warto poznać symptomy zbiżającego się niebezpieczeństwa i wiedzieć jak sobie w takich przypadkach radzić. Na blogu znajdziecie również artykuł zawierający 5 porad jak biegać w upale. Nawadnianie, ubiór, polewanie, rozgrzewka i schłodzenie to kluczowe elementy biegu w ekstremalnych warunkach wysokich temperatur.

1.PRZEGRZANIE ORGANIZMU – HIPERTERMIA

Hipertermia to stan podwyższonej powyżej normy temperatury ciała, który spowodowany jest nadmiernym przegrzaniem organizmu. Gdy w organizmie dochodzi do kumulacji ciepła, jego naturalna zdolność ochładzania się przez pocenie znacznie spada, tym samym zmniejsza się oddawanie ciepła do otoczenia. Na przegrzanie organizmu narażone są najbardziej dzieci i osoby starsze, ponieważ w ich przypadku proces regulacji temperatury ciała nie przebiega tak sprawnie, jak u innych.

2. SYGNAŁY WYSYŁANE PRZEZ ORGANIZM

• Skurcze mięśni – polegają na zmianie długość i napięcie mięśni, ale nie tak jak podczas normalnej pracy. Napięcie trwa dłużej i nie dochodzi do rozluźnienia, to z kolei utrudnia lub uniemożliwia wykonanie ruchu. Skurcze cieplne to pierwsze stadium niebezpiecznego przegrzania organizmu. Zazwyczaj występują one u osób, które były aktywne fizycznie przy wysokiej temperaturze otoczenia. Istnieje wiele teorii przyczyn powstawania skurczy mięśniowych, jedną z nich jest odwodnienie i zaburzona reakcja wymiany elektrolitów wpływająca bezpośrednio na skurcz. Przedłużony wysiłek w upalnych warunkach sprawia, że organizm traci płyny i elektrolity przez parowanie z dróg oddechowych i pocenie. Duża utrata płynów i minerałów bez ich właściwego uzupełniania może prowadzić do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych, powodując bolesne skurcze niektórych grup mięśniowych. Skurcz najczęściej występuje podczas upałów kiedy wraz z potem z naszego organizmu wydziela się znaczna ilość sodu. 

• Wyczerpanie cieplne – przedłużony wysiłek w upalnych i wilgotnych warunkach prowadzi do nasilonej utraty płynów i minerałów, ponieważ organizm próbuje ochłodzić się przez obfite wydzielanie potu. Niewystraczające ilości płynów i elektrolitów prowadzą do odwodnienia i nierównowagi elektrolitowej, która może powodować skurcze mięśni i w konsekwencji bardziej poważny stan – wyczerpanie cieplne. Oznakami i objawami wyczerpania cieplnego są: bóle i zawroty głowy, nudności i wymioty, blada skóra omdlenie, skrajnie silne pragnienie, drażliwość.

• Udar cieplny – w przypadku udary cieplnego konieczna jest natychmiastowa interwencja medyczna, ponieważ udar jest stanem zagrożenia życia. W przypadku udaru cieplnego występować mogą wszystkie oznaki i objawy wyczerpania cieplnego, a także: dezorientacja, drgawki, utrata przytomności, biegunka, temperatura ciała powyżej 40C.

4. SPOSOBY NA UNIKNIĘCIE PRZEGRZANIA

• Unikaj słońca
• Pij dużo wody
• Unikaj alkoholu
• Stosuj wachlowanie
• Noś przewiewne, jasne i oddychające ubrania
• Na trening ubieraj czapkę
• Zwilżaj głowę, czoło i kark polewając się wodą
• Jedz dużo owoców i warzyw

5. PIERWSZA POMOC PRZY PRZEGRZANIU

• Stosuj zimne okłady
• Przejdź do zacienionego miejsca lub chłodnego, klimatyzowanego pomieszczenia
• Pij dużo wody

Martyna Piątek